Informatie over zitten en liggen

Veel mensen met een spierziekte krijgen problemen met zitten of liggen. Het op een goede manier zitten en liggen is erg belangrijk om complicaties te voorkomen. Spierziekten Nederland heeft daarom samen met fysiotherapeuten en ergotherapeuten een protocol hiervoor ontwikkeld. Dit bestaat uit een analyseformulier en een toelichting (visiedocument). 

Met behulp van de formulieren kunnen fysiotherapeuten en ergotherapeuten op een systematische wijze zit- en ligproblemen bij patiënten met een spierziekte observeren, analyseren en beredeneren. Na het invullen van het anamneseformulier kun je, afhankelijk van de problematiek, gebruikmaken van het zitanalyseformulier, het observatieformulier lighouding of van beide formulieren.

Zitprotocol
Goed zitten vormt de basis om goed te kunnen functioneren. Armen, handen en hoofd kunnen dan adequaat ingezet worden om ADL-taken, werk of sportactiviteiten uit te voeren. Veel patiënten met een spierziekte worden rolstoelafhankelijk. De mogelijkheid om te variëren van houding neemt dan af en er kunnen complicaties ontstaan, zoals een vervormde houding, decubitus of discomfort. Vaak ontstaan er voorkeurshoudingen/gewoontehoudingen. Om de kwaliteit van het zitten goed te kunnen beoordelen, kun je ons zitanalyseformulier gebruiken.

In het visiedocument van de werkgroep staan specifieke aandachtspunten voor de volgende spierziekten: ALS, FSHD, SMA en Duchenne.

Ligprotocol
Gemiddeld brengen we een groot deel van een etmaal liggend door. In lighouding is het belangrijk dat het lichaam kan ontspannen en uitrusten. Dit kan zijn tijdens de slaap in bed, maar ook tijdens een activiteit, bijvoorbeeld liggend op de bank, in een kantelbare stoel of in een rolstoel. Het observatieformulier lighouding richt zich vooral op de lighouding in bed en kan worden gebruikt om de lighouding te analyseren.