Het Guillain-Barré syndroom (GBS) is een ernstige ziekte van de perifere zenuwen die kan leiden tot ernstige verlamming van met name ledematen en ademhalingsspieren. De belangrijkste oorzaak van GBS is een infectie met Campylobacter jejuni, een bacterie die o.a. kan voorkomen in kipproducten. Sommige van deze bacteriën produceren suikers die sterk lijken op die van menselijke zenuwen. Tijdens een dergelijke Campylobacter infectie kunnen tegen deze suikers antistoffen worden geproduceerd, waardoor niet alleen de bacteriën worden opgeruimd, maar ook het zenuwweefsel wordt aangetast. Deze heftige immuunreactie tegen Campylobacter komt gelukkig zelden voor, maar heeft dus wel zeer ernstige gevolgen.
Doel van het project is om uit te zoeken hoe het komt dat een Campylobacter infectie bij sommige personen deze afwijkende immuunreactie veroorzaakt. Onze hypothese is dat hiervoor de dendritische cellen verantwoordelijk zijn. Deze cellen van het immuunsysteem spelen een belangrijke rol bij het sturen van de immuunrespons tegen Campylobacter. Bij sommige allergieën en auto-immuunziekten is gebleken dat dendritische cellen een directe rol spelen bij het ontstaan van de ziekten. Recent hebben we een methode ontwikkeld om de reactie van dendritische cellen tegen suikers van Campylobacter in het laboratorium te bepalen. Deze test heeft laten zien dat deze immuunreactie tegen Campylobacter sterk kan variëren tussen mensen. De hoogte van de reactie lijkt van nature vast te liggen omdat dendritische cellen van sommige personen altijd een sterke reactie tegen suikers vertonen en die van anderen steeds een zwakke. Mogelijk hebben personen die sterk reageren op de suikers van Campylobacter een verhoogd risico om na deze infectie GBS te ontwikkelen.
Om dit te onderzoeken zal eerst de variatie van de dendritische celreactie op Campylobacter suikers worden bepaald in een grote groep van normale personen. Dan zal worden onderzocht of patiënten die vroeger een Campylobacter-gerelateerde GBS hebben doorgemaakt inderdaad een sterkere reactie vertonen. Bijzonder is dat de Campylobacter bacteriën die voor dit onderzoek worden gebruikt, in het verleden zijn geïsoleerd bij patiënten met GBS. Hierdoor is het mogelijk om dendritische cellen van de patiënt in contact te brengen met de bacterie die destijds de GBS veroorzaakte. Met behulp van geavanceerde technieken zal worden bepaald welke genen bepalen of dendritsche cellen een heftige reactie geven of niet. Hierdoor krijgen we meer inzicht in het ontstaan van GBS en mogelijk kan deze kennis worden gebruikt om te bepalen of iemand een verhoogde kans heeft op het krijgen van GBS. Dit kan van belang zijn bij vaccinaties tegen Campylobacter infecties en bij het vinden van nieuwe vormen van therapie voor GBS.
Onderzoekers: Dr. B.C. Jacobs, Erasmus MC.
Subsidie toegekend aan onderzoek voor GBS
Door: Vimla Jaggoe
De Stichting Spieren voor Spieren heeft onlangs subsidie toegekend aan een tweejarig onderzoek. Dit betreft gastheerfactoren die de afwijkende immuunreactie bepalen tegen Campylobacter die het GBS veroorzaakt.