De Hulpmiddelenmonitor is een initiatief van Ieder(in) en een aantal patiëntenverenigingen, waaronder Spierziekten Nederland. De huidige rapportage is gebaseerd op 668 meldingen die zijn binnengekomen van 26 juli 2022 tot en met 31 juli 2023. De meldingen komen vooral van mensen met een levenslange beperking. De hulpmiddelen moeten hen in staat stellen om een leven op te bouwen en te participeren in de maatschappij.
Geen vast aanspreekpunt bij gemeente
Verreweg de meeste meldingen gaan over hulpmiddelen die via de gemeente zijn verstrekt. Het gemiddelde rapportcijfer voor het contact met de gemeente is een 5,3. De helft van de aanvragers van een hulpmiddel heeft – anders dan afgesproken - geen vast aanspreekpunt of weet niet of ze een vast aanspreekpunt hebben. Bijna 60% vindt dat de gemeente hen niet goed op de hoogte heeft gehouden van de voortgang van de aanvraag. Bijna driekwart van de deelnemers (74%) is door de gemeente niet verteld dat het ook mogelijk is om via een persoonsgebonden budget (pgb) een hulpmiddel aan te schaffen.
Nog veel te verbeteren
Helaas gaat er bij de levering van hulpmiddelen nog regelmatig iets mis. Ruim de helft zegt dat de leverancier niet in overleg met hen het hulpmiddel heeft uitgekozen. En 57% heeft niet de mogelijkheid gekregen om het hulpmiddel uit te proberen. Verder klagen mensen ook over de lange doorlooptijden (voor het hulpmiddel er is). Ook bij complexe aanvragen – bijvoorbeeld voor een elektrische rolstoel op maat – worden de afspraken niet nagekomen. Zo hebben mensen bij de leverancier vaak geen casemanager. En nazorg, zoals het achteraf checken of het hulpmiddel passend is en goed werkt, blijft regelmatig achterwege.
Van de mensen die een hulpmiddel hebben ontvangen vindt 55% het hulpmiddel een goede oplossing, 45% had liever een ander of beter hulpmiddel gewild. De laatste groep noemt vaak dat het hulpmiddel - meestal een rolstoel - niet de juiste afmetingen heeft of dat ze een lichter hulpmiddel hadden gewild. En reparaties die met spoed moeten gebeuren - omdat de betrokkene niet zonder het hulpmiddel kan - worden maar zelden uitgevoerd binnen 24 uur, zoals is afgesproken.
Adviezen zorgprofessionals vaak overgenomen
Een pluspunt is dat de meeste mensen wel goed worden voorgelicht over waar ze moeten aankloppen voor reparaties. Door gezamenlijk inzet met de revalidatieartsen, ergotherapeuten, gemeenten en hulpmiddelenleveranciers is er ook goed nieuws over de inzet van adviezen door de zorgprofessionals. Adviezen van ergotherapeuten en revalidatieteams worden in de meeste gevallen geheel of gedeeltelijk overgenomen. Zowel door de gemeenten als door de leveranciers van hulpmiddelen.
Oproep: het moet en kan beter!
De resultaten van deze tweede rapportage van de Hulpmiddelenmonitor zijn nog minder goed dan die van de vorige rapportage. Er zijn goede resultaten, maar helaas gaan er nog regelmatig zaken onnodig mis. De gemaakte afspraken worden bovendien minder goed nageleefd dan een jaar eerder. De organisaties achter de monitor vinden dan ook dat de hulpmiddelenverstrekking via gemeenten voor mensen met een beperking moet worden verbeterd. De partijen (ministerie, gemeenten, leveranciers en cliëntenorganisaties) moeten op korte termijn met elkaar om tafel om de belangrijkste knelpunten aan te pakken. Er is meer expertise en beter passend maatwerk nodig. Dit vraagt onder andere om kennis over spierziekten en progressief verlopende ziektebeelden, ook bij kinderen. De organisaties pleiten daarom om voor deze groep toe te werken naar een aparte landelijke hulpmiddelenregeling.
Geef je signalen door!
Heb je positieve of negatieve signalen in relatie tot het aanvragen, aanmeten of repareren van hulpmiddelen? Geef je ervaringen dan aan ons door. Dit kan via een mail aan: belangenbehartiging(at)spierziekten.nl Deze signalen gebruiken we in de gesprekken met hulpmiddelenleveranciers, gemeenten en VWS om te laten zien wat er beter moet en op welke manier we dat kunnen verbeteren.
De hele rapportage van de Hulpmiddelenmonitor kun je hieronder downloaden:
Onderzoek Hulpmiddelenmonitor 2022-2023
