FSHD wordt veroorzaakt door de foutieve aanwezigheid van het eiwit DUX4 in de spieren. Bij zowel gezonde personen als mensen met FSHD zijn er aanwijzingen dat DUX4 (ook) aanwezig is in de zwezerik (thymus): een orgaan dat een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van het afweersysteem. Wat DUX4 daar precies doet, is niet bekend.
‘Het DUX4- eiwit is niet in andere onderdelen van het afweersysteem gevonden en heeft lang niet altijd effect op de werking ervan,’ legt dr. Jessica de Greef uit. Zij was betrokken bij onderzoek naar dit onderwerp van het LUMC. ‘Nu is het zaak om te bepalen wat DUX4 wel precies doet in de zwezerik en om te zien of de hoeveelheid DUX4 in de zwezerik bij FSHD-patiënten verhoogd is ten opzicht van mensen zonder FSHD, net als in de spieren het geval is.’
Afweercellen in de spieren
De Greef en haar collega’s keken tevens naar de aanwezigheid van afweercellen en cytokinen in weefsels en bloed van FSHD-patiënten en in een model voor de ziekte. Dat onderzoek sloot mooi aan op ander onderzoek van het Radboudumc, dat samen met het LUMC het FSHD-expertisecentrum vormt. Cytokinen zijn de boodschappers tussen de afweercellen.
De Greef: ‘We onderzochten een nieuw FSHD-model. De spieren van dit model zijn verzwakt en er komt veel spierschade voor. Net als in de spieren van patiënten, vonden we verschillende soorten afweercellen en cytokinen in de spieren van het model voor de ziekte. Het model kan dus goed gebruikt worden voor onderzoek naar spierschade en spierzwakte bij FSHD.’
Spierschade en spierzwakte
Dragen de afweercellen bij aan de spierschade en spierzwakte bij FSHD? Ook dat is onderzocht. De Greef: ‘We vonden een cytokine dat de hoeveelheid DUX4-eiwit in spiercellen kan verhogen. Dit cytokine is in verhoogde mate aanwezig in het bloed van FSHD-patiënten.’
De onderzoekers zagen hierin een mogelijkheid voor therapie.
‘Het model voor de ziekte hebben we behandeld met antistoffen gericht tegen dit cytokine,’ aldus De Greef. ‘Helaas zagen we in een eerste experiment geen verbetering in spierkracht en spierschade. Het goede nieuws is wel dat de behandeling niet leidde tot ernstige bijwerkingen.’
De onderzoekers blijven verder onderzoek doen naar dit cytokine.
Meer weten?