Medicinale cannabis en pijn

Hoewel de werkzaamheid nog niet eenduidig is aangetoond in grootschalig klinisch onderzoek, zijn er aanwijzingen dat medicinale cannabis pijn kan verlichten en bijvoorbeeld spierkrampen en misselijkheidsklachten kan verminderen. Medicinale cannabis kan overwogen worden als andere middelen en behandelwijzen niet (meer) voldoende werken of te veel bijwerkingen geven.

Werkzame bestanddelen

Cannabis bestaat uit de gedroogde bloemen van de vrouwelijke plant van Cannabis sativa L. In de volksmond wordt het ook wel marihuana of wiet genoemd. Cannabis bevat verschillende werkzame bestanddelen, zoals tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD). CBD-olie is een populair middel dat vrij verkrijgbaar is. Deze olie bevat alleen cannabidiol en niet het psychoactieve THC en mag daarom binnen de Opiumwet in Nederland vrij verstrekt worden.

In dit artikel wordt ingegaan op het medicinale gebruik van cannabis waar wel het bestanddeel THC in zit. Deze cannabis voor medicinale doeleinden wordt alleen verstrekt via drie apotheken in Nederland die een ontheffing hebben van de Opiumwet. De (huis)arts kan een recept uitschrijven als de gangbare behandelingen en geregistreerde geneesmiddelen niet voldoende helpen of te veel bijwerkingen geven. Medische cannabis wordt volgens een standaardmethode gemaakt en bevat altijd dezelfde concentratie werkzame stof. De dosering bij medicinaalgebruik van cannabis ligt over het algemeen duidelijk lagerdan de dosering die gebruikt wordt in het recreatieve circuit om high/stoned te worden.

Wetenschappelijk onderzoek

Hoewel er op dit moment dus nog weinig gegevens van grootschalig klinisch onderzoek beschikbaar zijn over de werkzaamheid van medicinale cannabis bij pijnklachten, zijn er wel kleinschalige onderzoeken die wijzen op de positieve invloed van cannabis op bijvoorbeeld zenuwpijn. Daarnaast zijn er talloze positieve ervaringen van individuele artsen en patiënten bekend. Deze ervaringen hebben ervoor gezorgd dat er in het reguliere circuit ook meer aandacht is voor grootschaliger wetenschappelijk onderzoek.

Zo waren de ervaringen van twee uitbehandelde patiënten met leverkanker (die inmiddels volledig genezen zijn) de aanleiding voor artsen van het UMCG in Groningen om de mogelijk tumorremmende werking van cannabisolie te onderzoeken. Een ander recent gestart onderzoek aan het UMCG kijkt naar het effect van cannabisolie op de pijnervaring van mensen met Epidermolysis Bullosa (EB). EB is een ernstige erfelijke blaarziekte die gepaard gaat met hevige pijn en chronische wonden. Het interessante aan deze studie is dat het effect op de pijnbeleving zo objectief mogelijk wordt vastgesteld. Hiervoor wordt er naast het meten van de subjectieve pijnbeleving bij het gebruiken van cannabisolie of een placebo bij dezelfde onderzoeksgroep ook gebruikgemaakt van een functionele MRI. Deze MRI kan de gebieden in de hersenen die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van pijn, zichtbaar maken. De MRI geeft zo een beeld van hoe het pijncircuit eruitziet bij EB-patiënten voor en na behandeling met cannabinoïde stoffen. De uitkomsten van deze onderzoeken (en andere onderzoeken naar de pijnstillende werkzaamheid van cannabis) zijn erg interessant voor DVN-patiënten die open staan voor alternatieve vormen van pijnbestrijding.

Vormen van medicinale cannabis en voor- en nadelen van gebruik

Het is mogelijk om wiet te roken voor medicinaal gebruik, maar het roken van wiet wordt eerder met recreatief gebruik geassocieerd. Een ander nadeel is dat roken slecht is voor de gezondheid omdat er schadelijke stoffen vrijkomen als teer, ammoniak en koolstofmonoxide. Het roken van wiet voor medicinaal gebruik wordt dan ook afgeraden.

Een populaire manier van inname van medicinale cannabis bij zenuwpijn is het druppelen onder de tong van cannabisolie. Sommige gebruikers geven aan de smaak een nadeel te vinden, maar de olie is goed te doseren, geeft bij rustig opbouwen over het algemeen weinig bijwerkingen en je wordt er niet stoned van zoals sommige mensen denken.

Medicinale cannabis proberen? Denk hier dan aan…

• Medicinale cannabis via de legale weg (een van de drie apotheken die het verstrekken Deze link opent in een nieuw tabblad) wordt op dit moment niet vergoed en kan dus een behoorlijk kostbare aangelegenheid zijn.
• Medicinale cannabis valt onder de Opiumwet. Voor reizen naar het buitenland met een medicijn dat onder de Opiumwet valt, is een officiële verklaring nodig. Informatie over welke verklaring je nodig hebt voor een buitenlandse reis en wie die moet goedkeuren, kun je vinden op de website van het CAK, www.hetcak.nl Deze link opent in een nieuw tabblad.
• Je kunt niet zomaar aan het verkeer deelnemen als je medicinale cannabis gebruikt. Kijk voor het rijadvies voor medicinale cannabis op www.rijveiligmetmedicijnen.nl Deze link opent in een nieuw tabblad.
• In sommige gevallen zijn er risico’s verbonden aan het gebruik van medicinale cannabis. Als je bijvoorbeeld psychische klachten hebt of een gevoeligheid voor psychoses, moet je voorzichtig zijn met het gebruik. Ook bij sommige hart- en vaatziekten zijn er risico’s omdat cannabis van invloed kan zijn op bloeddruk en hartslag. Overleg daarom altijd met je (huis)arts als je wilt proberen of het gebruik van medicinale cannabis iets voor je kan betekenen.

Bronnen:

• Cannabisbureau.nl
• Transvaalapotheek.nl
• UMCG.nl
• Afbeelding: istockphoto.com